Nieuws
Wielrennen
De familie Leene was zeer bekend vanwege het wielrennen. Het lijkt te zijn begonnen met Gerardus Petrus (1892, Den Haag; 1966 Rotterdam) in 1913. Voor dit jaar ben ik nog geen enkele vermelding tegengekomen in de kranten, behalve dan het feit dat Gerardus Petrus tweede secretaris was geworden van de wielrijdersvereeniging Excelsior in Den Haag.
In 1913 is Gerardus Petrus echt los gegaan. De kranten vermelden 8 evenementen waaraan hij heeft deelgenomen. De eerste was een wedstrijd op de hometrainer bij de Amsterdamse Sportclub de Germaan. De andere wedstrijden waren of op de wielerbaan in Scheveningen op de baan in Amsterdam.
Er lijkt geen voorkeur te bestaan voor een bepaalde specialiteit. Ik ben verschillende wedstrijden tegengekomen: 1 km, 2 km tandem (met Hendriks), 5 km en een koppelwedstrijd over 25 km.
Wielrennen was een commericale aangelegenheid in die tijd. Wielrenners konden op allerlei momenten premies verdienen. Gerardus Petrus was nog een beroeps, naar werd een onafhankelijke genoemd. De organisatoren van evenmenten haalden de beste renners uit Nederland bij elkaar en een enkele keer iemand uit het buitenland. De kranten beschreven dan ook uitgebreid over deze populaire gebeurtenissen:
Alles wees er op, dat er gisteren heel wat publiek zou zijn op de Scheveningsche baan: Mooi weer en een aantrekkelijk programma. Voor tweeën kon der dan ook geen muis meer bij.
Nieuwe Rotterdamsche Courant, 26 mei 1913
Zeer groot was gisteren wederom de belangstelling po de Amsterdamsche Wielerbaan. Ruim 2500 betalende bezoekers hadden zich rondom ‘t oude hout geschaard in afwachting op de dingen die komen zouden.
Nieuwe Rotterdamsche Courant, 29 september 1913
Het is niet altijd evident om uit te vinden welk lid van deze familie actief was. In 1913 echter waren de andere actieve broers van Gerardus Petrus echter nog te jong.
Étalage
In het Algemeen dagblad van 15 september 1913:
Buiten de Muiderpoort.
De goed geslaagde feesten, door de Vereeniging buiten de Muiderpoort de vorige week georganiseerd, zijn besloten met de toekenning van prijzen voor de mooiste straat-, balkon- en gevelversiering. Toegekend werd voor straatversiering de 1e prijs aan de commissie in de Van Zezenstraat; balcon-gevelversiering 3e prijs aan de Theeuwis Donselaerstraat; étalage 1e prijs Leene, 1e Van Swindenstraat; 2e pr. Reesink & Co., Dapperstraat; 3e, pr. Magrijn, Celebesstraat; 4e pr. Baantjer, 1e Van Swindenstraat; 4a pr. Bakker, Celebesstraat.
Het betreft hier Simon Leene (1869, Den Haag; 1926, Amsterdam). Ik weet niet wat voor winkel hij in Amsterdam had. In Den Haag was hij aan het werk als spekslager.
Dienstmeisje
In het Rotterdamsch Nieuwsblad van 11 november 1907 kwam ik het volgende tegen:
Het 13-jarige dienstmeisje van den heer H. Leene, in de Anegang in Haarlem, is bij het schoonmaken van de ruiten uit het raam der eerste verdieping neergevallen op de binnenplaats.
Hier werd het kind, Sientje Consent genaamd, en wonende in de Scheperstraat, ernstig gewond opgenomen. Ze bloedde uit beide ooren, Dr. I. Van Walt van Praag, die zich in de buurt bevond, was spedig aanwezig en gelastte overbrenging naar het St. Elisabethsgasthuis. Op weg daarheen is zij overleden.
Tijden zijn zeker veranderd: een dienstmeisje van 13 jaar oud, die de ramen op de eerste verdieping schoonmaakt, zullen we nu niet meer tegenkomen. Trouwens deze H. Leene is Hendrik Leene (Deventer 1863; Haarlem 1920), mijn overgrootvader.
Onbestelbare post
In 1899 had de Rotterdamsche Courant de gewoonte een lijst van onbestelbare post af te drukken. In de uitgave van 4 augustus 1899 staat een briefkaart vermeld die geadresseerd was aan H.G. Leene.
Er is hier waarschijnlijk sprake van Hendrik Gerardus Leene (1847, Den Haag; 1930, Den Haag). Zou de briefkaart nog ooit bezorgd zijn?
Dagvaarding
In het Algemeen Handelsblad van 22 maart 1894 staat een openbare dagvaarding in opdracht van Martinus Petrus Leene (1834, Voorburg; 1920, Den Haag) voor Johannes Cornelis Perquin (data onbekend) wegens een niet teruggegeven lening. Op 21 november 1892 en op 18 december 1892 heeft Martinus Petrus 2000 en 1000 gulden (florijnen?) geleend aan Perquin. Dit is erkend door Perquin op 15 januari 1893 (aan wie?), maar heeft niet geleid tot een terugbetaling van deze lening. In deze dagvaarding is tevens beslag gelegd op goederen van Th. Banning, omdat hij goederen heeft die van Perquin zijn. (ik vermoed dat dit goederen zijn van de kolenhandel die Perquin hield aan het Lange Bleekerspad 16 in Amsterdam)
Een extra detail is dat Perquin getrouwd is met Martina Maria Leene (1866, Den Haag; 1941 Den Haag). Martina Maria is een dochter van Adrianus Mariunus Leene (1838, Den Haag; overlijden onbekend) een broer van Martinus Petrus.
Ik heb nog niet gevonden hoe een en ander is afgelopen.
Diefstal
In het Rotterdamsch Dagblad van 1 juni 1899 staat iets dat Simon Leene (geboren in 1869 in Den Haag; overleden in 1926 te Amsterdam):
Twee inbrekers voor het bed!
De ‘tuimelramendieven’ zijn weder aan den gang. Na eergisteren bij den spekslager Ladan op den Loosduinschen weg te hebben ingebroken en gestolen, hebben zij dit gisternacht gedaan bij den spekslager Leene, een paar honderd meters verder op den weg. Ook thans hebben de dieven zich toegang verschaft door het tuimelraam en daarna de de deur aan de binnenzijde geopend om zich een veiligen aftocht te verzekeren.
Vervolgens hebben de inbrekers zich door de huiskamer naar de slaapkamer begeven. De vrouw des huizes ontwaakte even meenende de winkelbel te hooren. Zij waarschuwde haar man, doch deze dommelde weer in.
Plotseling zag de vrouw twee manspersonen in het slaapvertrek, waarvan een vlak voor het bed. Zij gaf een gil, waarop de dieven wegliepen, een zilveren horloge medenemende uit het vest van den slager, welke kleedingstuk op een stoel voor het bed hing. In den winkel werden eenige sleutels gevonden, die in den kamer op de kasten hadden gezeten.
Ordinaris Ingenieur
Deze Willem Leene is de oudste en voornaamste Leene tot nu toe. In de Amsterdamse Courant van 27 juli 1741 wordt verslag gedaan van een vergadering van de Heeren Staeten Holland en West Friesland. In dit artikel staat de pasage:
Raed aengesteld tot ordinaris ingernieurs ten dienste dezer Landen de heeren Zacharias Christiaen Stuten, Willem Leene, Jan David Paravicini, vendrig in ‘t regiment van den colonel Heyden ....
Een jaar later lijkt hij promotie gemaakt te hebben (Amsterdamse Courant 13 februari 1742):
Voor de Raed van Staete heeft de heer Wilhelm Leene als ordinaris ingenieur ten dienste dezer landen den eed afgelegt.
Louisa Sibilla Catharina Johanna Leene
Zij heeft het record van de eerste vrouwelijke Leene die voorkomt in de kranten. In de Utrechtse Courant van 30 november 1798 staat een aankondiging van een voorgenomen huwelijk met P.F. Droste in Utrecht. Dit bericht is meteen het oudste familiebericht in een karnt betreffende een Leene.
Haar naam komt weer terug in een krantenartikel van de Opregte Haarlemsche Courant van mei 1809. Dit artikel betreft een oproep aan schuldeisers voor haar bedrijf, een logement in Utrecht. Inmiddels lijkt haar eerdere echtgenoot dhr.. Droste te zijn overleden en is ze getrouwd met Jacob Bronsema. De laatste lijkt echter een kleine rol te spelen in dit faillissement aangezien zijn naam slechts terzijde wordt genoemd.
Haar plaats in de stamboom is onduidelijk. Ouders en andere familieleden zijn (nog) onbekend.
Drama bij Teunis
Een artikel in de Amsterdammer van 16 januari 1896 verhaalt van een drama dat heeft plaatsgevonden in het huis van Teunis Leene aan de Weerdijk in Meppel:
Maandagavond had, zoo meldt men uit meppel aan de Zw. Ct., ten huize van T. Leene aan den Weerdijk een zeer treurig ongeluk plaats. Het dien dag in dienst getreden 14-jarig dochtertje van den leerlooiersknecht Smit kreeg in opdracht eenig waschgoed weg te brengen, en, daar het regende, tevens den wenk, dat de parapluie in de keuken stond. Deze willende halen, opende het kind een verkeerde deur, en viel in een geheel met water gevulden kelder, zonder dat dit bemerkt werd.
De man was niet thuis en de vrouw was inmiddels naar den zolder gegaan. Eenigen tijd later vonden de huisgenooten de klompen van het meisje bij de geopende kelderdeur staan en zagen tot hun groote ontsteltenis het lijk in het water. Alle terstond in het werk gestelde middelen om de levensgeesten weder op te wekken waren helaas vruchteloos.
Dit drama is ook gepubliceerd in Het nieuws van den dag van 15 januari 1896, het Algemeen Handelsblad van 15 januari 1896, de Nieuwe Tilburgsche Courant van 16 januari 1896 en de Tilburgsche courant avn 19 januari 1896. De kranten zijn het niet eens over de leeftijd van het meisje (12 of 14 jaar).
Willem Leene
Willem Leene (geboren in 1938 in Kampen en overleden in 1926 in Amsterdam) is verschillende voorgekomen in de kranten in de 19e eeuw. De eerste vermelding is van februari 1865 in de Zwolsche en Overijsselsche Courant, waarin zijn bedrijf (bakkerij en winkel) in Kampen formeel failliet is verklaard. Er volgen nog enige vermelding in deze krant rond de afwikkeling van dit failliessement.
Hij heeft het klaarblijkelijk in Kampen opgegeven en is naar Amsterdam vertrokken. Ik heb nog niet ontdekt wat zijn dagelijkse bezigheid aldaar was. Hij helpt in ieder geval bij de verkoop van diverse woningen rond zijn eigen woning in de Ruysdaelstraat 61. Ik ben drie advertenties tegengekomen in het Algemeen Handelsblad en Het nieuws van den dag, waar hij fungeert als contactpersoon bij de verhuur van woningen.
Oude kranten
Onlangs kwam ik er achter dat er online kopieën van oude kranten beschikbaar zijn op de site van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Met behulp van OCR zijn deze kranten gelukkig ontsluitbaar gemaakt. Ik ben begonnen met het doorspitten van dit archief op het voorkomen van het woord Leene. Ik zal wat interessante feitjes hier herpubliceren.